Όταν μπήκα στην διαδικασία να γράψω δυο λόγια για κείμενο εισαγωγής για τον Γιώργο Σταυρακάκη σκέφτηκα τι μπορεί να ταιριάξει σε μια έντονη προσωπικότητα όπως είναι ο ίδιος.
Την απάντηση μου την έδωσε ο ίδιος ο χρόνος …με την παρουσία του εδώ και χρόνια στο καλό τραγούδι… εκείνος με έβγαλε στο μονοπάτι του για να δω και να μιλήσω με τα τραγούδια του, τους
στίχους του, τα ποιήματα που έχει εκδώσει. Χαίρομαι ιδιαίτερα για την τιμή που μου έκανε.
Απολαύστε τον.
- Γιώργο να σ’ ευχαριστήσουμε καταρχάς για την κουβέντα. Έκτος δίσκος λοιπόν και συνεργασία με τον σπουδαίο παραγωγό Marco Zappa. Πες μας λίγα λόγια για τη νέα σου δουλειά.
Με χαμηλές ταχύτητες και «έξω απ’ την πρίζα». Νομίζω ότι αυτό είναι το στοιχείο που την χαρακτηρίζει και αυτός ήταν άλλωστε και ο δικός μου στόχος. Να ειπωθούν πράγματα σε μια γαλήνια ατμόσφαιρα, όπως εκείνη ας πούμε του δωματίου τη στιγμή που έρχονται σιγά – σιγά οι πρώτες λεξούλες και οι πρώτες νότες. Για περισσότερα σχόλια, στους ακροατές παρακαλώ!
- Πότε και πού σκέφτεσαι να παρουσιάσεις τα καινούργια σου τραγούδια;
Από Σεπτέμβρη θα κάνω κάποιες εμφανίσεις μαζί με τους συνεργάτες μου, παρουσιάζοντας αυτό το καινούργιο υλικό μαζί με κάποια άλλα τραγούδια από τη δισκογραφία μου. Τον Νοέμβριο θα τα ταξιδέψουμε και στο εξωτερικό, αφού κάποιοι καλοί άνθρωποι εκεί ενδιαφέρθηκαν για τη δουλειά μου και μας τιμά η πρόσκλησή τους. Ξέρεις, σε όλη αυτή την ιστορία δεν πρέπει να ξοδεύεσαι και πολύ. Εντάξει, βγήκε ένα καινούργιο cd, οφείλεις να το παρουσιάσεις και να το επικοινωνήσεις. Δέκα εμφανίσεις, δεκαπέντε ίσως, ε, νομίζω ότι είναι αρκετές. Κι εσύ να το φχαριστηθείς και εν πάση περιπτώσει όσοι εκτιμούν τη δουλειά σου να βρεθούν εκεί και να το ζήσετε αυτό παρέα. Τόσο απλά. Νομίζω ότι τα πιο σπουδαία πράγματα στη ζωή μας είναι εδώ για να τα ζήσουμε και όχι για να μας ζήσουν. Καλώς ή κακώς έτσι είναι.
- Η στάση σου γενικά και κυρίως στα ΜΜΕ -από την αρχή της καριέρας σου- είναι μια στάση σεμνή. Κι αυτό είναι φυσικά προς τιμήν σου. Τι συμβουλεύεις τα παιδιά που ξεκινάνε τώρα και ενδέχεται να βρεθούν μπροστά σε μια επιτυχία;
Θέλω να πω ότι η Τέχνη δεν έζησε και δεν ζει απ’ τα σουξέ. Αν πραγματικά έχεις ταλέντο και θέλεις να το διοχετεύσεις δημιουργικά κάπου, μείνε λίγο πιο ’δω, τραβήξου λίγο πιο πέρα απ’ αυτό το πανηγύρι, γιατί θα χρειαστείς πολύ χρόνο και πρέπει να κατακτήσεις μια αέναη συνομιλία με τη μοναξιά σου. Πώς αλλιώς θ’ ακούσεις καθαρά αυτό που πάλλεται μέσα σου. Βλέπεις, στις «Σειρήνες» κανείς δεν αντιστάθηκε. Θα προσπεράσω αυτά που αφορούν τη δική μου στάση και θα σου πω μόνο ότι χρειάζομαι πολύ χρόνο για ’μένα και δεν μου περισσεύει για να φλυαρώ και να χαριεντίζομαι. Άλλωστε πρέπει και θέλω να κάνω τόσα άλλα πράγματα, εξίσου σημαντικά με τα τραγούδια και ίσως να μην με φτάνει μια ζωή.
- Ζούμε σε μια «σκοτεινή» εποχή που έχει επηρεάσει όλη την κοινωνία. Φτώχεια, εξαθλίωση, άγνοια, φόβος, ρατσισμός, είναι έννοιες που σηματοδοτούν μια εποχή δύσκολη για όλους. Πιστεύεις ότι ο Πολιτισμός γενικά αντιστέκεται ή είναι λίγα τα πρόσωπα που το παλεύουν;
Ζούμε όλη αυτή την κατάσταση γιατί στρέψαμε το βλέμμα μας αλλού. Πολλές δεκαετίες τώρα αδιαφορούσαμε για ό,τι συνέβαινε γύρω μας. Βλέπαμε κορμιά να πέφτουν και ’μεις ανοίγαμε απλώς δρόμο για να περάσουμε. Όσοι διαμαρτύρονταν ήταν γραφικοί και αναρχικοί, ήταν αυτοί που έκλειναν δρόμους και δεν άφηναν τους ήσυχους και νομοταγείς πολίτες να πάνε στις δουλειές τους. Τώρα αυτοί οι ήσυχοι και νομοταγείς πολίτες έχουν στηθεί στη μακάβρια σειρά των απολυμένων, των ανέργων και των νεόπτωχων. Όσο για τον Πολιτισμό και τους ανθρώπους του, ναι, αντιστέκονται μ’ ένα παγωμένο μαρτίνι στο χέρι, στις πισίνες των εφοπλιστών στη Σχοινούσα. Τι κατάντια αλήθεια, να γίνεσαι διασκεδαστής σε γάμους εφοπλιστών, την ίδια στιγμή που ένας λαός συνεχώς εξαθλιώνεται και αυτοκτονεί κι εσύ ως κουλτουριάρης και αριστερός βάρδος να ενθυλακώνεις τεράστια ποσά και να γίνεσαι ταυτόχρονα σούργελο. Θα μου πεις δεν ήσουν έτσι κι αλλιώς σούργελο; Φταίει όμως κι ο κόσμος που τρέχει και γεμίζει τα γήπεδα και τις μουσικές σκηνές ακούγοντας μαλακίες. Κι εδώ θα παραφράσω λίγο τη φράση του αείμνηστου Ροΐδη: «κάθε λαός έχει τον Πολιτισμό που του πρέπει». Για να είμαστε όμως δίκαιοι, υπάρχουν άνθρωποι που παράγουν πραγματικά έργο και αυτοί συνήθως ήταν και παραμένουν αξιοπρεπείς και αθέατοι. Και για να μην παρεξηγηθώ από κακεντρεχείς και κακοήθεις, δεν θεωρώ ότι είμαι μέσα σ’ αυτούς. Εγώ τραγούδια φτιάχνω γιατί πρωτίστως το’ χω ανάγκη. Τίποτ’ άλλο.
- ΕΡΤ. Φασιστικό κλείσιμο που ούτε η χούντα δεν τόλμησε. Χρειαζόταν πιστεύεις μια αναδιοργάνωση; Γιατί διαβάζαμε, βλέπαμε, ακούγαμε για σκάνδαλα, προσλήψεις, τεράστια έξοδα κ.λπ. Μπορεί λοιπόν κάποιος να υποστηρίξει ότι έπρεπε κάποια στιγμή να γίνει το κλείσιμο. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά, που λέει όχι, και μάλιστα μ’ αυτόν τον βίαιο τρόπο. Πες μου τη γνώμη σου γι’ αυτό το μεγάλο θέμα.
Το κεφάλαιο ΕΡΤ είναι τεράστιο και δεν μπορείς με δυο κουβέντες να το ανοίξεις και να το κλείσεις. Εκείνο το βράδυ, στις 11 του περασμένου Ιούνη, νομίζω ότι μπήκε ταφόπλακα στην όποια Δημοκρατία μας. Δεν έχει τόσο σημασία αν έπρεπε να υπάρξει κάποια αναδιάρθρωση σ’ αυτόν τον δημόσιο φορέα, αλλά αυτή καθαυτή η φασιστική πράξη της κυβέρνησης, να ρίξει «μαύρο» στην ενημέρωση και τον Πολιτισμό. Με ρωτάς αν θα έπρεπε ν’ αλλάξουν πράγματα. Βεβαίως και έπρεπε ν’ αλλάξουν. Αλλά η κυβέρνηση δεν ήταν αυτών των προθέσεων. Κινήθηκε ξαφνικά και εκδικητικά προκειμένου να ικανοποιήσει τους δανειστές της και μαζί τους ιδιώτες εργολάβους που καραδοκούν για να μοιραστούν τα ιμάτια του άλλοτε γίγαντα του τηλεοπτικού τοπίου. Κι αυτό, για να λέμε επιτέλους την αλήθεια, έγινε χωρίς κανέναν ενδοιασμό γιατί η κυβέρνηση ήξερε ότι δεν ήλεγχε πια ούτε την ΕΡΤ ούτε τους εργαζόμενους σ’ αυτή. Τους ήταν άχρηστοι και ως άνθρωποι και ως μηχανισμός. Θα μου πεις, μα αυτοί οι ίδιοι διόριζαν κόσμο και κοσμάκη, αλλά αν εξαιρέσουμε κάποιους διοικητικούς φαίνεται να μην είχαν από εκεί άλλα ψηφαλάκια. Μ’ ένα σμπάρο λοιπόν, όλα τα τρυγόνια. Και φτάσαμε έτσι στον απόλυτο φασισμό. Βέβαια τι άλλο να περιμένει κανείς, εδώ οι άνθρωποι κυβερνούν με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, με χουντικού τύπου διαγγέλματα και με τα ΜΑΤ. Ποιος πιστεύει αλήθεια ότι σκοπός τους ήταν μια άλλη δημόσια και πραγματικά αδέσμευτη τηλεόραση; Τρίχες κατσαρές. Αυτό που θέλουν είναι καμιά 200αριά 300ριά εγκάθετους για να ταυτιστούν απόλυτα με τους ιδιώτες καναλάρχες, σ’ αυτή την άθλια προπαγάνδα τους. Και φυσικά δεν πρέπει να εστιάσουμε μόνο στο κομμάτι της ενημέρωσης που έτσι κι αλλιώς στερούμαστε αλλά και σε εκείνη την τεράστια πολιτιστική δραστηριότητα που είχε αυτός ο φορέας. Βλέπε μουσικά σύνολα, παραγωγές ντοκιμαντέρ, αρχειακές εκπομπές κι όλον εκείνο τον πολιτιστικό πλούτο που καθημερινά η ΕΡΤ παρήγαγε. Όταν σου κόβουν τον ομφάλιο λώρο με τον Πολιτισμό σου γίνεσαι άθυρμα στα χέρια της όποιας εξουσίας. Αυτό θέλουν εντέλει. Ένα σκοτεινό και ζοφερό τοπίο, όπου έννοιες και λέξεις όπως δημοκρατία, ελευθερία, δικαιοσύνη, ούτε καν θα προφέρονται.
- Ελπίζεις ότι θ’ αλλάξει κάτι σε κοινωνικό επίπεδο; Με 4.000.000 ανθρώπους που ζουν στη φτώχεια, με ανέργους, με εξαθλιωμένους συμπολίτες μας, ποιο είναι το μέλλον αυτής της χώρας;
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω απάντηση. Δεν φαίνεται να έχει τέλος αυτή η κατρακύλα και πρέπει κάτι να γίνει. Το μόνο που σκέφτομαι είναι ότι η ίδια η κοινωνία πρέπει ν’ αποφασίσει ότι δεν πάει άλλο. Την έχουν εξαπατήσει χίλιες μύριες φορές και τώρα την στοχοποιούν σχεδόν στο σύνολό της δημιουργώντας στρατιές ανέργων, εξαθλιωμένων και ταυτόχρονα προσπαθούν να στρέψουν την μια κοινωνική ομάδα ενάντια στην άλλη. Σε λίγο θα γίνουμε ζούγκλα έτσι όπως πάει το πράγμα. Και δεν θέλω να σκέφτομαι για τα χειρότερα. Πρέπει να υπάρξει μαζικός αγώνας ενάντια σ’ αυτές τις καταστροφικές πολιτικές και αυτό προϋποθέτει πάνω απ’ όλα κοινό όνειρο. Σ’ αυτόν τον αγώνα πρέπει να σταθούμε αλληλέγγυοι και αποφασισμένοι. Πώς αλλιώς; Έχουμε χρέος απέναντι και στους εαυτούς μας και στα παιδιά μας και πρέπει να το πράξουμε.
- Πολλοί δικοί μου φίλοι αλλά και ακροατές σε έχουν χαρακτηρίσει ως «ο δικός μας Bob Dylan». Κατά πόσο είναι τιμητικό να σε χαρακτηρίζουν έτσι; Θεωρείς ότι έχεις επηρεαστεί από κάποιους δημιουργούς όσον αφορά το ύφος και τον τρόπο που συνθέτεις;
Όταν είχα φτιάξει το πρώτο μου demo με τα τραγούδια απ’ το «Ρεσάλτο», είχα επισκεφτεί την Αρλέτα για να τ’ ακούσει και να μου πει τη γνώμη της. Θυμάμαι αυτή η συνάντηση είχε γίνει στο σπίτι της στα Εξάρχεια ένα απόγευμα καλοκαιριού. Ήταν φιλόξενη και ολιγόλογη όπως πάντα. Με κέρασε τσάι και έβαλε το κασετόφωνο να παίζει. Όση ώρα έπαιζαν τα τραγούδια δεν μιλήσαμε καθόλου. Όταν τελείωσε η κασέτα, σχεδόν ψιθυριστά, είπε: «… μάλιστα. Ο Έλληνας Leonard Cohen». Τίποτ’ άλλο. Μου ευχήθηκε καλή επιτυχία και χωρίσαμε. Εκείνη βέβαια δεν γνώριζε ότι ακριβώς αυτό το είδος και αυτή η προσέγγιση στο τραγούδι ήταν το δικό μου ζητούμενο. Και ενδεχομένως να το είδε στο πρόσωπο αυτού του μεγάλου δημιουργού. Δεν λέω, με κολάκεψε η παρατήρησή της, αλλά πίστευα και πιστεύω στην προσωπικότητα και στη μοναδικότητα του κάθε δημιουργού. Δεν ξέρω λοιπόν τι λέγεται για ’μένα, αλλά όπως και αν με βλέπουν οι απέξω, εγώ ξέρω ότι εκφράζομαι μέσα από τη μοναδικότητα της δικής μου ματιάς.
- Πώς θα μπορούσε κανείς να μάθει περισσότερα για ’σένα και για τη δουλειά σου, πέρα από τα τραγούδια, αφού πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ότι γράφεις και ποίηση;
Αν εννοείς πέρα από τα συμβατικά μέσα, διαδίκτυο και πάλι διαδίκτυο. Βρίσκεις τα πάντα και μάλιστα ανέξοδα. Νομίζω ότι τελείωσα με αυτή τη μίνι διάλεξη και συγνώμη που σας κούρασα. Δεν έχω τίποτε άλλο να πω, προς το παρόν τουλάχιστον. Ίσως αύριο, μεθαύριο να με βρείτε λιγότερο ομιλητικό και περισσότερο οργισμένο.
Παναγιώτης Πούλιος (Ράδιο Θήβα “Ηχόραμα” 24.7.13)